به نقل از «همشهری آنلاین»

سیا می‌پذیرد که کودتای سال ۱۳۳۲ غیر دموکراتیک بود

تاریخ انتشار: ۲۱ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۷۷۱۷۷

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از گاردین این پذیرش در پادکست جدیدی که سیا درباره جزئیات عملیاتش در فراری دادن شش کارمندان آمریکایی در جریان تسخیر سفارتش در تهران در سال ۱۳۵۸ منتشر کرده است. این عملیات تحت پوشش تهیه یک فیلم هالیوودی انجام شد.

سیا در سال ۲۰۱۳ رسما نقش خود را در کودتای ۲۸ مرداد  که به سقوط مصدق و تحکیم قدرت شاه انجامید، تایید کرد، اما تا به حال به طور علنی نپذیرفته بود که این اقدام غیر دموکراتیک بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هنوز بخش بزرگی از تاریخ رسمی سیا درباره این کودتا محرمانه باقی مانده است.

هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل در بیانیه‌ای اعلام کرد که کودتای سال ۱۳۳۲ «نقطه آغاز دخالت‌های پیگیر آمریکا در امور داخلی ایران بود» و این پذیرش‌ها را رد کرد.

در این بیانیه آمده است: «پذیرش آمریکا در این موارد هرگز نه به اقداماتی جبرانی یا تعهد صادقانه به اجتناب از دخالت در آینده انجامیده و نه سیاست براندازانه این کشور در برابر جمهوری اسلامی ایران را تغییر داده است.»

پادکست سازمان سیا با نام «پرونده‌های لانگلی» (Langley Files) دو قسمت اخیر خود را به شرح عملیات فراری دادن شش کارمند آمریکایی از تهران در سال ۱۳۵۸ اختصاص داده است که در خانه سفیر کانادا در ایران پناه گرفته بودند. دو مامور سازمان سیا وارد تهران شدند و در حالیکه وانمود می‌کردند، اعضای یک گروه تهیه‌کننده یک فیلم سینمایی علمی-‌تخیلی ساختگی هستند، این کارمندان را به عنوان مسافر با هواپیما از ایران خارج کردند. این ماجرا بعدها در فیلم سینمایی «آرگو» در سال ۲۰۱۲ به تصویر کشیده شد.

والتر تروسین، سخنگوی سیا در این پادکست این ادعای مورخان سازمان سیا را مطرح می‌کند که اکثریت فعالیت‌های مخفی سیا در تاریخش دولت‌های منتخب مردمی را «تقویت کرده بود».

اما تروسین درباره کودتای ۱۳۳۲ می‌گوید: «البته باید بپذیریم که این مورد یک استثنای واقعا عمده در این قاعده بوده است.»

کودتای سال ۱۳۳۲ یا ۱۹۵۳ سرآغاز رشته‌ای از اقدامات بیشتر سیا در کشورهای دیگر از جمله گواتمالا بود که عملیات مخفی آمریکا در سال ۱۹۵۴ در آن به سر کار آمدن یک دیکتاتور نظامی انجامید و یک جنگ داخلی ۴۰ ساله را باعث شد که حدود ۲۴۵۰۰۰ نفر را به کشتن داد.

اما بخش بزرگی از اسناد اقدامات سیا در کودتای سال ۱۳۳۲ محرمانه باقی مانده است. یک مشکل دیگر در بررسی تاریخی این دوره این است که به اعتراق خود سیا بسیاری از پرونده‌های مربوط به کودتای سال ۱۳۳۲ در دهه ۱۹۶۰ میلادی نابود شده‌اند.

کد خبر 796742 برچسب‌ها ایران و آمریکا کودتا

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: ایران و آمریکا کودتا کودتای سال ۱۳۳۲

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۷۷۱۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ذهن آمریکااندیش

قضایای برخورد پلیس آمریکا با اعتراضات دانشجویان دانشگاه‌های آمریکایی به جنایات اسرائیل در غزه، بهانه‌ای شده است تا برخوردهای صورت‌گرفته با دانشجویان، اساتید و دانشگاه ایرانی در سالیان گذشته و امروز، توجیه شود. چند نکته را درخصوص این مسأله باید روشن کرد.

یک. ارزش‌های انسانی و از جمله مهم‌ترین‌های آن‌ها نظیر آزادی و عدالت، جهان‌شمول هستند و ربطی به آمریکا ندارند. اگر در اسناد شکل‌گیری ایالات متحده آمریکا به ارزشی نظیر آزادی اشاره شده، دلیل آمریکایی بودن این ارزش‌ها نیست. قدمت این ارزش‌ها به اندازه تاریخ بشر، و حداقل تاریخ فلسفیدن و اندیشه‌ورزی درباره انسان و جهان اجتماعی و سیاسی است.

دو. آمریکایی‌ها به بهانه نقض آزادی و حقوق بشر در کشورهای دیگر، این کشورها را تحریم کرده یا به آن‌ها حمله کرده‌اند. آمریکایی‌ها و بقیه غرب در موارد متعدد با کشورهای ناقض حقوق بشر و از جمله دیکتاتورترین‌ها روابط داشته و کنار آمده‌اند، و با دیگرانی به همین دلایل ستیز کرده‌اند. این گزاره‌ها درست است. اما از این گزاره‌ها نمی‌توان نتیجه گرفت که خواست مردم و متفکران کشورها برای تحقق آزادی و جلوگیری از نقض حقوق بشر در کشورشان، خواسته‌ای آمریکایی است و چنین ارزش‌هایی از اساس غلط یا توهم هستند. هیچ تناقضی بین سرزنش کردن آمریکا برای نقض حقوق بشر و آزادی در کشور خودش یا کشورهای دیگر، و در همان حال مطالبه آزادی و رعایت حقوق بشر در کشور خود وجود ندارد.

سه. اصالت بنیان‌های اجتماعی و فلسفی آزادی، حقوق بشر، دموکراسی و توسعه همه‌جانبه، برآمده از تحقق بخشی از آن‌ها در غرب نیست. کشورهای غربی توانسته‌اند زودتر از بقیه کشورها، به صورت‌ها و ابعادی از این‌ها دست یابند. بنیان‌های فلسفی برخی نیز در آرای متفکران یونانی-غربی صورت‌بندی شده است. این به معنای وجود دلایلی برای نفی این ارزش‌ها یا از اساس دروغین یا بیگانه خواندن آن‌ها نیست.

چهار. من هیچ متفکر جدی نمی‌شناسم که اهمیت ارزشی نظیر آزادی را به آمریکایی یا غربی بودن آن ربط داده باشد. نسل چند دهه گذشته متفکران جدی ایرانی نگفته‌اند چون آمریکا فلان گونه است پس ما هم باشیم. متفکران جدی که من می‌شناسم و خوانده‌ام، آزادی، دموکراسی و توسعه را از منظر نسبت آن با بهروزی ملت ایران ارزیابی کرده‌اند. اتفاقا ادبیات اندیشه اجتماعی و سیاسی (بالاخص مکاتب انتقادی که در ایران هم پرطرفدار هستند) مملو از نقدها بر دموکراسی، مدل‌های مختلف توسعه، و تهدیدهای آزادی و ارزش‌های انسانی در همه کشورها و از جمله غرب است.

پنج. گروهی در ایران تلاش می‌کنند یک آمریکا-غرب خیالی (صرفاً دارای ابعاد مثبت) بسازند، بعد آن‌را به منتقدان سیاست و حکمرانی در ایران نسبت داده و آن‌ها را طرفدار چنین آمریکا-غرب خیالی جلوه دهند، و سپس با فروریختن آن با عبارت‌های کلیشه‌ای از جنس «اینو چی می‌گید؟»، منتقدان را بی‌اعتبار کنند.

شش. گروهی که در بند پنج ذکر کردم، دارندگان ذهن_آمریکااندیش هستند. هویت‌شان را از ستیز با آمریکای واقعی یا خیالی می‌گیرند که خود ساخته‌اند و منتقدان را به دوست داشتن آن متهم می‌کنند. ذهن آمریکااندیش با ضدآمریکایی بودن تعریف می‌شود، هویت می‌یابد و به حرکت درمی‌آید. همه چیز را هم در خدمت آن قرار می‌دهد. معیار خوبی و بدی در نسبت با آمریکا تعریف می‌شود. اگر آمریکایی نباشد (در ساحت اندیشه) این ذهن از کار می‌افتد، فلج می‌شود و اعتبارش را از دست می‌دهد. سخن ایجابی مستقلی برای گفتن ندارد.

من نمی‌دانم دیگران چگونه می‌اندیشند، مسئول اندیشه و عمل دیگران هم نیستم. اما آمریکا برای من، در عرصه عمل، در نسبت با مانع یا کمک برای توسعه ایران تعریف می‌شود. آمریکا، نه فی‌نفسه بلکه از آن جهت که ظرفیت تحریم و ضربه زدن به منافع ایران را دارد، و در مناسبات دیگری ممکن است کمکی به توسعه و حل مسائل ایران باشد، اهمیت دارد. اما منبع ارزش‌ها و الگوی عمل نیست. در ساحت اندیشه هم، یک «مورد تاریخی» قابل بررسی مقایسه‌ای برای شناخت و تحلیل جامعه‌شناختی است.

آمریکا یا هر کشور دیگری، برای من، الگو، معیار ارزیابی ارزش‌ها یا درست و غلط کنش دولت‌ها و پلیس نیست. من هویتم را از آمریکااندیشی، ضدیت با آمریکا یا نزدیک شدن به آن نمی‌گیرم، و به این جهت فکر می‌کنم آمریکاستیزان ایدئولوژیک ایرانی، بیش از امثال من ذهن، روح و هویت‌شان به بود و نبود آمریکا گره خورده است. آمریکا در عمق جان ذهن آمریکااندیش نشسته است و بیرون از دایره آمریکا نمی‌رود.

بیشتر بخوانید:

همان را بگویید که ما خوش‌مان بیاید
رئیسی در چاهی افتاده که برای دولت روحانی کنده بودند /از مداح تا فعال سیاسی اصولگرا قیمت دلار را مسخره می‌کردن و حالا خود مضحکه شده اند
واکنش یک جامعه‌شناس به سخنان مهدی چمران درباره ساخت مسجد در پارک/ «برای اصول‌گرایان هیچ اعتراضی واقعیت ندارد»

216216

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902072